پوكي استخوان، بيماري خاموش!

1398/08/01

/Dorsapax/Data/Sub_83/File/pooki.jpg

به گزارش وبدا، بيستم اكتبر (28 مهر) توسط سازمان جهاني بهداشت و بنياد بين المللي استئوپروز، روز جهاني پوكي استخوان نامگذاري شده است. اهميت پوكي استخوان به حدي است كه WHO، روزي را به اين عنوان در نظر گرفته است و هدف از نامگذاري اين روز، ارتقاي سطح آگاهي عمومي درخصوص پيشگيري، تشخيص و درمان پوكي استخوان است.

پوكي استخوان يا استئوپروز طبق تعريف انجمن ملي بهداشت، يك اختلال اسكلتي است كه بيشتر در دوران كهنسالي بروز مي‌ كند و ويژگي بارز آن كاهش استحكام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شكستگي قرار مي ‌دهد.

برخلاف بسياري از بيماري‌هاي مزمن كه علائم و نشانه‌هاي متعددي دارند، استئوپروز يك بيماري خاموش و بدون علامت است تا زماني كه يك شكستگي ايجاد شود.

شكستگي‌ هاي ناشي از استئوپروز، شكستگي ‌هايي هستند كه به ‌طور معمول، در آن موقعيت‌ ها در افراد سالم، شكستگي استخوان رخ نمي ‌دهد، كه اين شكستگي‌ ها به عنوان شكستگي ناشي از شكنندگي در نظر گرفته مي‌ شوند.

اين بيماري در دوران يائسگي زنان بسيار شايع است، زيرا در اين دوران استروژن در بدن زنان كم مي‌ شود. همچنين، كمبود مواد معدني مانند كلسيم، پروتئين و ويتامين D و استعمال دخانيات مانند، سيگار باعث پوكي استخوان مي ‌شود.

در شرايط كمبود مواد معدني در رژيم غذايي، بدن اين كمبود را از بافت‌هاي استخواني مي ‌گيرد و اين كار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدني و در نتيجه پوكي استخوان مي شود. همچنين، با بالا رفتن سن تخريب بافت استخواني بيش از ساخت آن مي ‌شود و با گذشت زمان و در دوران كهنسالي اين عارضه بروز مي ‌كند. برخي از بيماري‌ ها مانند پركاري تيروئيد، كم‌ كاري غدد جنسي، آرتريت روماتوئيد، بيماري كوشينگ و ديابت و مصرف برخي داروها مثل كورتن و لووتيروكسين، فورزمايد، هپارين٬ فنيتوئين نيز در طول زمان باعث پوكي استخوان مي‌ شوند. عوامل ديگري نيز مانند، كم‌ تحركي يا كمبود وزن بيش از 10 درصد نسبت به وزن دوران جواني يا BMI كمتر از 19، عوامل وراثتي و اعتياد به الكل نيز باعث پوكي استخوان هستند.

به گفته، دكتر احمد رييس السادات، دبير انجمن طب فيزيكي و توانبخشي ايران، براساس آخرين آمار، در ايران حدود 17 درصد بزرگسالان بالاي سي سال، به پوكي استخوان مبتلا هستند و بيشترين جمعيت در معرض خطر، سالمندان هستند. وي همچنين، افزوده: بر اساس پژوهش‌ هاي داخلي، بيش از 20 درصد زنان بالاي 50 سال، دچار پوكي استخوان بوده و حدود 10 درصد جمعيت ايران را سالمندان تشكيل مي ‌دهند و با افزايش اميد به زندگي اين ميزان بيشتر خواهد شد و در نتيجه بر جمعيت مبتلا به پوكي استخوان افزوده خواهد شد.

ضرورت پيشگيري از شكستگي هاي ناشي از استئوپروز

دكتر افشين استوار، رييس مركز مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت، درخصوص عوارض استئوپروز مي گويد: 50 درصد از افرادي كه دچار شكستگي هاي ناشي از پوكي استخوان مي شوند، براي راه رفتن نياز به كمك خواهند داشت و متاسفانه 20 درصد از اين افراد، ظرف يك سال ممكن است جان خود را از دست بدهند، بنابراين، در صورتي كه به پوكي استخوان توجه نكنيم، با پيامدهاي جدي روبرو خواهيم بود. دكتر استوار تاكيد مي كند: چنانچه براي فرد بيشتر از 50 سال، يك بار شكستگي استخوان رخ دهد، حتما بايد پيگيري شود كه آيا اين شكستگي ناشي از پوكي استخوان بوده است يا خير، به خصوص اگر شكستگي با ضربه كم اتفاق بيفتد.

به گفته دكتر استوار، براي درمان پوكي استخوان، داروهاي موثري در كشور وجود دارد، اما به هر فرد بيشتر از 50 سال توصيه مي كنيم كه استخوان هاي خود را از نظر پوكي استخوان، بررسي و در صورت وجود پوكي استخوان با نظر پزشك، اقدام به درمان اين بيماري كند.

ضروت مصرف موادمغذي حاوي كلسيم و ويتامين D

مديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، با تاكيد بر ضرورت تغذيه مناسب به منظور پيشگيري از ابتلا به پوكي استخوان، به مصرف موادمغذي حاوي كلسيم و ويتامين D اشاره كرده و گفته؛ كلسيم در تشكيل استخوان و دندان و استحكام آنها نقش ضروري دارد، 99 درصد كلسيم بدن در استخوان ها قرار دارد كه در صورت فقر كلسيم در بدن، پوكي استخوان بسيار محتمل است. وي تاكيد كرده؛ مصرف گروه شير و لبنيات به علت آنكه مهم ترين منبع كلسيم و فسفر است، براي استحكام استخوان ها و دندان ها لازم است، همچنين به علت داشتن ويتامين A براي رشد و سلامت پوست هم مفيدند. وي درخصوص نقش ويتامين D نيز تصريح كرده؛ كمبود ويتامين D خطر ابتلا به بيماري‌هاي غير واگير را افزايش مي ‌دهد. علاوه بر آن، كمبود ويتامين D منجر به پوكي استخوان و دردهاي استخواني نيز مي ‌شود.

5 قدم براي داشتن استخوان سالم و پيشگيري از شكستگي در آينده

قدم اول، انجام ورزش منظم شامل ورزش هاي تحمل كننده وزن، تقويت عضلات و تمرينات تعادلي است.

قدم دوم، تغذيه مناسب شامل مصرف غذاهاي غني از كلسيم و ويتامين D (مانند لبنيات) و پروتئين مانند، ماهي و تخم مرغ و حبوبات و همچنين، ميوه و سبزيجات تازه است.

قدم سوم، پرهيز از عادت‌ هاي غلط در زندگي، اجتناب از كشيدن سيگار و مصرف الكل و مصرف بي رويه قهوه و نوشيدني هاي گازدار است.

قدم چهارم، پيگيري اينكه آيا نشانه اي از خطر جهت ابتلا به پوكي استخوان وجود دارد يا خير؟ مثلا سابقه شكستگي استخوان بر اثر صدمات و يا زمين خوردن ملايم، يائسگي زودرس (زير 45 سال)، شكستگي لگن در خانواده، بيماري هايي چون ديابت و روماتوييد آرتريت و برخي از بيماري‌هاي گوارشي، مصرف داروهاي كورتوني و ضد تشنج و داروهاي بيماريهاي تيروييد، كوتاهي قد بيش از 4 سانتيمتر و لاغري مفرط، از مهمترين نشانه هاي خطر ابتلا به پوكي هستند.

قدم پنجم، پيشگيري از زمين خوردن و تشخيص و درمان به موقع پوكي استخوان، از طريق ويزيت پزشك و انجام سنجش تراكم استخوان است.

تعداد بازدید:

192